Het voorzien van elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers in een camper

Het voorzien van elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers in een camper, is een stap die vrij vroeg in het ombouw proces van een camper komt. Je wil er namelijk voor zorgen dat de elektriciteitskabels netjes achter de wanden van de camper komen en deze niet zichtbaar zijn. Een goede planning en het netjes labelen van je kabels is daarbij onontbeerlijk. In deze post nemen we je stap voor stap mee, van planning tot aansluiten van de elektriciteitskabels op de 12 volt zekeringskast en verbruikers. We gaan dus enkel in op de 12 volt verbruikers in een camper. Verbruikers die 230 volt nodig hebben komen in een latere post uitgebreid aan bod.

Stap 1 – Bepaal eerst waar de 12 verbruikers in de camper komen

Vooraleer je elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers kan voorzien, moet je natuurlijk eerst weten waar die moeten komen. De eerste stap is dus de opmaak van een duidelijk schema waar de 12 volt verbruikers in de camper komen. Het handigste is om te werken met een plattegrond van de camper waar je duidelijk aanduidt waar de 12 volt verbruikers komen, waar de schakelaars komen, etc. Om het overzicht te bewaren kan je symbolen gebruiken. Je kan hiervoor eigen symbolen gebruiken of de standaard symbolen die bij elektriciteit gebruikt worden. Hieronder kan je de belangrijkste vinden. Een overzicht van alle symbolen kan je vinden op de website van de FOD Economie.

In onderstaande afbeelding kan je het schema vinden van de 12 volt verbruikers in onze camper. In deze fase is het ook belangrijk om te weten op welke plaats de 12 volt zekeringskast voorzien wordt. Ook die kan je best op de plattegrond aanduiden.

Eenmaal je duidelijk weet waar de elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers moeten komen kan je overgaan naar de volgende stap. Stappen 2 – 5 zal je daarbij telkens opnieuw doorlopen, verbruiker per verbruiker.

Stap 2 – Voorzie de wachtbuis waarin de elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers komen

Deze stap is optioneel, maar raden wij sterk aan. Het is namelijk veiliger en handiger om je elektriciteitskabels in een wachtbuis te voorzien. Enerzijds zijn ze hierdoor beter beschermd voor scherpe randen van je carrosserie. Anderzijds kan je gemakkelijk oude elektriciteitskabels vervangen door nieuwe elektriciteitskabels doorheen de wachtbuis te trekken. Hopelijk heb je het nooit nodig, maar indien wel, dan is zo een wachtbuis heel erg handig.

Voor de wachtbuis kan je gebruik maken van flexibele geribbelde lege buis die in elektrische installaties wordt gebruikt. Begin bij je 12 volt zekeringskast en leid vervolgens de geribbelde buis tot waar de aansluiting met de verbruiker komt. Je kan de buis via verschillende voorziene gaten in de carrosserie leiden, waardoor deze niet zal hinderen tijdens de wandopbouw.

Stap 3 – Bepaal de diameter van de elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers

In onze post over de basisprincipes die je moet weten over het elektriciteitssysteem in een camper hebben we al vermeld dat voor 12 volt gebruikers in een camper je gebruik moet maken van 2 types kabel, namelijk een rode kabel (positief) en een zwarte kabel (negatief). Belangrijk is dat deze kabels een meeraderige kern hebben.

Deze rode en zwarte elektriciteitskabels komen in verschillende diameters. Het is belangrijk dat de diameter van de elektriciteitskabels voldoende dik is, dit om smelten van de kabels en/of kortsluiting te voorkomen. Hierbij is niet enkel het wattage van de verbruiker belangrijk, maar zal ook de lengte van de kabel een rol spelen.

We raden daarom steeds aan om goed de handleiding van de verbruiker te lezen, evenals de diameter te baseren op genormeerde tabellen die voor verschillende lengtes en diktes van kabel aangeven wat de maximale ampère is.

Stap 4 – Trek de elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers doorheen de wachtbuis

Als je de diameter bepaald hebt neem je de uiteinden van je zwarte en rode kabel en steek je die doorheen de wachtbuis tot deze aan de andere kant van de wachtbuis terug tevoorschijn komen. Knip vervolgens met een zijsnijtang de kabels op de gewenste lengte af. Zorg hierbij dat je zowel langs de kant van de verbruiker als langs de kant van de 12 volt zekeringskast voldoende speling hebt op je kabel. Het is beter nadien de kabel nog extra te moeten verkorten dan dat je kabels te kort blijken te zijn.

Op onderstaande afbeelding zie je de rode en zwarte kabel vertrekken vanuit de 12 volt zekeringkast naar een 12 volt verbruiker (nl. USB poort 1). Eventueel kan je er voor opteren om vanuit deze USB poort opnieuw met een rode en zwarte kabel te vertrekken naar een andere 12 volt verbruiker. Let echter op voor teveel verbruikers op 1 kring. Wij raden aan om in zoveel mogelijk afzonderlijke kringen te werken.

Lampen vormen hierbij een uitzondering. Je wil namelijk dat alle lampen die met een zelfde schakelaar bediend worden ook op dezelfde kring zitten. Hierdoor zullen bij het aansteken van de schakelaar ook alle lampen op die kring bediend worden. Hou er rekening mee dat de rode elektriciteitskabel altijd eerst via de schakelaar moet, alvorens deze naar de eerste lamp in de kring kan. De schakelaar zal er namelijk voor zorgen dat er al dan niet stroom doorheen de rode kabel gaat, waarmee je dus aangeeft of de lampen aan of uit zijn. De zwarte elektriciteitskabel mag rechtstreeks naar de eerste lamp in de kring. Vanuit de eerste lamp in de kring zal je telkens de rode en zwarte kabel doorverbinden naar de volgende lamp in de kring. In onderstaande afbeelding wordt dit schematisch weergegeven:

Stap 5 – Labelen van de elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers

Label nu aan beide uiteinden van de elektriciteitskabels (dus zowel aan de kant van de verbruiker als de kant van de zekeringskast) voor welke verbruiker de elektriciteitskabels zijn. Op die manier zal de aansluiting van de kabels op de zekeringskast en de verbruikers in een latere fase vlotter verlopen.

Nadat je alle kabels voorzien hebt kan je vervolgens verder met de wandopbouw. Nadat je wanden afgewerkt zijn, kan je verder met de aansluiting van de elektriciteitskabels op de 12 volt verbruikers (stap 6) en op de 12 volt zekeringskast (stap 7).

Stap 6 – aansluiten van de elektriciteitskabels op 12 volt verbruikers

Aansluiten van de elektriciteitskabels op USB poort, schakelaar of 12 volt stekker

Voor het aansluiten van de elektriciteitskabels op een USB poort, schakelaar of 12 volt stekker dien je gebruik te maken van een vrouwelijke spade aansluiting. Deze spade aansluitingen komen in verschillende kleuren: rood is voor elektriciteitskabels met een diameter tot 1,5 mm², blauw is voor elektriciteitskabels met een diameter tot 2,5 mm² en geel is voor elektriciteitskabels met een diameter tot van 2,5 mm² tot 4 mm². Je stript de rode en zwarte elektriciteitskabel een deeltje van zijn isolatie en steekt vervolgens elke draad apart in een vrouwelijke spade aansluiting. Strip de kabels niet te ver, zodat geen naakte draad zichtbaar is. Dit voorkomt eventuele kortsluiting. Je duwt de spade aansluiting strak aan met een krimptang. Vervolgens kan je de spade aansluiting over de aansluiting van de USB poorten, schakelaar of 12 volt stekker schuiven, waarbij de rode kabel aangesloten wordt op de positieve aansluiting en de zwarte kabel op de negatieve aansluiting van de verbruiker.

Aansluiten van de elektriciteitskabels op led-spots

Het aansluiten van de elektriciteitskabels op de led-spots gebeurt via Wago klemmen. Je gebruikt één klem om de rode kabel van de led-spot en de rode kabel van de elektriciteitskabel met elkaar te verbinden. Met een andere Wago klem verbind je vervolgens de zwarte kabel van de led-spot met de zwarte elektriciteitskabel met elkaar. 

Stap 7 – aansluiten van de elektriciteitskabels op de 12 volt zekeringskast

Een laatste stap is het aansluiten van de elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers op de zekeringskast. De rode kabel van elke 12 volt verbruiker zal je op een apart station voorzien op de 12 volt zekeringskast. De rode elektriciteitskabels komen op de stations waar een steekzekering voorzien kan worden. De zwarte elektriciteitskabels komen op de andere stations in de zekeringskast.

Voor het aansluiten van de elektriciteitskabels op de 12 volt zekeringskast dien je gebruik te maken van een kabelschoen met oog. Ook deze zijn in verschillende kleuren beschikbaar, waarbij je het kleur bepaalt afhankelijk van de diameter van je elektriciteitskabel. Zorg er ook voor dat het oogje mooi aansluit op de aansluiting van je 12 volt zekeringskast. Gebruik dus zeker de juiste diameter. De manier om deze kabelschoenen te bevestigen aan de elektriciteitskabel is identiek als de aansluiting van een vrouwelijke spade aansluiting (zie hierboven). Vervolgens plaats je het oogje van je elektriciteitskabel in de zekeringskast en schroef je dit vast. Duid aan op je zekeringskast welke rode kabel overeenkomt met welke 12 volt verbruiker.

Stap 8 – voorzien van een steekzekering op de 12 volt zekeringskast

Bepaal nu de grootte van de steekzekering die je nodig hebt. Je berekent dit door het continue maximale vermogen (watt) dat een verbruiker verbruikt te delen door de accuspanning (12 volt). Dit rond je vervolgens naar boven af naar de eerstvolgende zekeringsgrootte. Stel dat je led-spots elk 3 watt verbruiken en je 2 spots hebt voorzien op 1 lichtkring. Dat betekent dat je een continue maximaal vermogen hebt van 3 x 2 watt = 6 watt. Dit deel je door de accuspanning (12 volt). Hier kom je op 0,5 waarbij je afrondt naar de eerstvolgende zekeringsgrootte, namelijk 1A.

Je 12 volt verbruikers zijn nu correct aangesloten op je 12 volt zekeringskast en alle verbruikers zijn gezekerd. Wanneer de 12 volt zekeringskast wordt aangesloten op je batterij zullen de verbruikers van de noodzakelijke stroom voorzien worden.

Heb je vragen omtrent het zelf voorzien van elektriciteitskabels voor 12 volt verbruikers in jouw camper? Laat gerust weten via de opmerkingen hieronder!